İran Modernleşmesi: Devlet Toplum ve Emek

Serhan AFACAN

6 Aralık 2014 Cumartesi

Genel Seminerler programımızda bu hafta Leiden Üniversitesi’nden Serhan Afacan’ı ağırladık.

Afacan, programda İran modernleşmesi üzerine bir sunum gerçekleştirdi.  İran modernleşmesinin hem teorik tartışmalar hem de somut gelişmeler açısından kritik bir dönemini, Anayasal Devrim ile başlayıp Rıza Şah’ın saltanat döneminin sona ermesiyle kapanan 1905 ile 1941 arasındaki zaman dilimini, İranlı işçilerin deneyimlerini merkeze alarak anlattı.

Afacan, konuşmasında öncelikle söz konusu dönemin tarihi arka planı ele aldı. Ardından modernleşme bağlamında Osmanlı İmparatorluğu/Türkiye, Suriye ve Mısır örneklerine benzer olarak İran’da da zanaat tipi üretim ile fabrika tarzı seri üretim arasındaki ilişkiye temas etti. Bunları takiben işçilerin sanayileşmeye ve genel siyasi-iktisadi gelişmelere nasıl tepki ve yerine göre yön verdiklerini tartıştı. Bunu yaparken işçiler tarafından İran Meclisi başta gelmek üzere muhtelif mercilere yazılmış dilekçelere atıflar yaptı. Diğer yandan emek tarihinin sosyal tarihin bir alanı olarak mahiyetine ve emek tarihinde değişen paradigmalara değindi.

Program soru-cevap bölümüyle sona erdi.