Sistematik Araştırma Metotlarının Sosyal Bilimlere Uygulanması

Ömer Faruk Özbek

13 Aralık 2014 Cumartesi

İstanbul Bilimler Akademisi’nin düzenlemiş olduğu genel seminerler programının 13 Aralık 2014 Cumartesi günkü konuğu, Dr. Ömer Faruk Özbek’ti. Özbek, programda “Sistematik Araştırma Metotlarının Sosyal Bilimlere Uygulanması” konulu bir konuşma yaptı.

Özbek konuşmasına, her çalışmada olduğu gibi sistematik araştırmada da en kritik aşamanın öncelikle doğru konuyu seçmek ve doğru soruyu sormak olduğunu ifade ederek başladı. Araştırma sorusunun spesifik ve net olması gerektiğini belirten Özbek, bilimsel araştırmalarda başlangıçta kabul edilmiş bir sonucun ispatının yapılamayacağını ve konunun ideolojik gerekçeler etrafında şekillendirilemeyeceğini söyledi. Konuşmasında bilimsel araştırmalarda sonuçların önceden tespit edilemeyeceğini belirten Özbek, ayrıca sistematik araştırmalarda cevaplanabilecek sorunun sorulması ve sonuca varmadan da cevabın verilmemesi gerektiğini ekledi.

Sistematik araştırmalarda metodun açık ve net olmasının ve bir başkasının aynı metodu uygulayarak aynı sonuçları elde edebilir olmasının önemine vurgu yapan Özbek, sistematik taramalarda aleyhte ve lehte tüm çalışmaların değerlendirileceğine vurgu yaptı. Klasik araştırmalarda iki ayrı kişinin aynı araştırma konusunda çok rahat çok farklı sonuçları bulabildiğine dikkat çeken Özbek, sistematik araştırmalarda neyin bulunduğu kadar neyin bulunmadığının da çok önemli olduğunu ifade etti.

Yeni bir çalışmaya başlamadan önce, literatür taramasının mühim olduğunu belirten Özbek, araştırmacılar tarafından mevcut çalışmaların konu ve sonuçlarının incelenip, çalışmaların eksik ve zayıf yönleri ele alınarak alana yönelik yapılacak çalışmada yeni bir şeyler ortaya koymanın önemine vurgu yaptı. Özbek, tekrarlanan çalışmaların önüne geçmek için eksik alanların tespit edilmesinin gerekliliğine işaret etti.

Özbek son olarak, yapılmış olan akademik çalışmaların araştırmacılar açısından ulaşabilir olması için, sistematik literatür araştırmalarının önemine vurgu yaparak konuşmasını bitirdi.